خواص انجیر و نقش آن در پیشگیری از سرطان
مقدمه
انجیر (Ficus carica) یکی از قدیمی‌ترین میوه‌های کشت‌شده در جهان است که علاوه بر ارزش غذایی، جایگاه ویژه‌ای در طب سنتی دارد. در سال‌های اخیر پژوهش‌های علمی نشان داده‌اند که ترکیبات فعال زیستی موجود در انجیر می‌توانند اثرات ضدسرطانی قابل‌توجهی داشته باشند.
—
ترکیبات فعال انجیر
انجیر حاوی مجموعه‌ای از مواد مغذی و ترکیبات بیولوژیک فعال است:
پلی‌فنول‌ها و فلاونوئیدها: آنتی‌اکسیدان‌های قوی برای کاهش استرس اکسیداتیو.
بنزآلدهید و فیکوسین (Ficusin): ترکیباتی با پتانسیل مهار رشد سلول‌های توموری.
فیبر غذایی: بهبود حرکات روده و کاهش تماس مواد سرطان‌زا با مخاط روده.
ویتامین‌ها و مواد معدنی: ویتامین A، C، K، پتاسیم، کلسیم و منیزیم برای تقویت سیستم ایمنی.
—
مکانیسم‌های احتمالی ضدسرطانی
۱٫ کاهش استرس اکسیداتیو
رادیکال‌های آزاد از عوامل اصلی آسیب DNA هستند. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در انجیر می‌توانند از این آسیب‌ها جلوگیری کرده و خطر جهش‌های سرطانی را کاهش دهند.
۲٫ مهار رشد سلول‌های سرطانی
مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که عصاره انجیر می‌تواند چرخه رشد سلولی را مختل کرده و مرگ برنامه‌ریزی‌شده (آپوپتوز) در سلول‌های سرطانی القا کند.
۳٫ بهبود سلامت روده
فیبر موجود در انجیر با افزایش حجم مدفوع و کاهش زمان عبور آن از روده، تماس مواد سرطان‌زا با دیواره روده را کم می‌کند و خطر سرطان کولون را پایین می‌آورد.
۴٫ تقویت سیستم ایمنی
مواد مغذی انجیر موجب تقویت عملکرد ایمنی بدن شده و مقاومت بدن در برابر تومورها را افزایش می‌دهند.
—
شواهد علمی
مطالعات آزمایشگاهی (in vitro): نشان داده‌اند که عصاره برگ و میوه انجیر می‌تواند رشد سلول‌های سرطانی سینه، روده بزرگ، کبد و دهانه رحم را مهار کند.
مطالعات حیوانی: مصرف عصاره انجیر در مدل‌های حیوانی باعث کاهش رشد تومورها و افزایش بقا شده است.
مطالعات انسانی: هنوز محدود و ناکافی است؛ بنابراین شواهد بالینی قطعی برای اثر ضدسرطانی انجیر در انسان وجود ندارد.
—
توصیه‌های تغذیه‌ای
مصرف روزانه انجیر تازه یا خشک در رژیم غذایی می‌تواند به‌عنوان یک عامل مکمل برای پیشگیری از سرطان مفید باشد.
بیماران مبتلا به دیابت باید در مصرف انجیر خشک احتیاط کنند، زیرا حاوی قند طبیعی بالاست.
انجیر نباید به‌عنوان جایگزین درمان‌های پزشکی سرطان استفاده شود، بلکه به‌عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل توصیه می‌شود.
—
نتیجه‌گیری
انجیر یک میوه ارزشمند با خواص تغذیه‌ای و دارویی فراوان است. وجود ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضدسرطانی در این میوه نشان می‌دهد که مصرف منظم آن می‌تواند در پیشگیری از برخی سرطان‌ها مؤثر باشد. با این حال، برای اثبات قطعی این اثرات در انسان، مطالعات بالینی بیشتری مورد نیاز است.
ترجمه: فاطمه محمدپور شفیعی
✅ منابع علمی :
۱٫ Joseph B, Raj SJ. Pharmacognostic and phytochemical properties of Ficus carica Linn – An overview. International Journal of PharmTech Research. 2011.
۲٫ Solomon A, Golubowicz S, Yablowicz Z, et al. Antioxidant activities and anthocyanin content of fresh fruits of common fig (Ficus carica L.). J Agric Food Chem. 2006.
۳٫ Lansky EP, Paavilainen HM, Pawlus AD, Newman RA. Ficus spp. (fig): Ethnobotany and potential as anticancer and anti-inflammatory agents. J Ethnopharmacol. 2008.